Na pytania odpowiada Izabela Ciupał product manager i opiekun marki 4T Veterinary Diet.
Jak powstała marka?
Cztery...
Kleszcze są wektorami przenoszącymi różne patogeny (bakterie, wirusy, pierwotniaki, nicienie), które atakują zwierzęta towarzyszące i ludzi. Stopień zagęszczenia tych pajęczaków na danym obszarze wynika zazwyczaj z mikroklimatu i gęstości występowania żywicieli (między innymi dzikich zwierząt). Do terenów o szczególnym zagrożeniu zaliczamy lasy, łąki, parki, ogrody i trawniki. Największa aktywność tych pasożytów przypada na okresy umiarkowanej temperatury – najczęściej na przełomie kwietnia i maja oraz września i października Wtedy ryzyko kontaktu i zarażenia się chorobami odkleszczowymi jest największe.
Co to znaczy, że kleszcze są wektorami przenoszącymi różne patogeny?
Występujące w Polsce kleszcze przechodzą przeobrażenie (larwa, nimfa, postać dorosła) a każde stadium potrzebuje raz najeść się do syta. Podczas tej kilkudniowej biesiady istnieje możliwość przeniesienia dużej liczby różnorodnych drobnoustrojów chorobotwórczych pomiędzy żywicielami. Niektóre z kleszczy są trójżywicielowe, a więc bytują podczas swojego życia na kilku różnych ofiarach ( od niewielkich gryzoni aż do wielkich ssaków czy ludzi).
Jakie choroby odkleszczowe występują najczęściej u czworonogów i jakie są ich objawy?
Do chorób, z którymi spotykamy się na terenie Polski, a przenoszonych przez kleszcze należą m.in.: babeszjoza, erlichioza monocytarna i borelioza. Babeszjoza wywoływana jest przez pierwotniaka i zazwyczaj ma ostry przebieg. Ta choroba, dość popularna m. in. w okolicach Warszawy, rozpoczyna się na ogół w kilka dni po kontakcie z zarażonym kleszczem. Pierwszymi objawami są: osowiałość, apatia, niechęć do jedzenia, w późniejszym okresie, po kolejnych dniach dołącza się zmiana zabarwienia moczu (ciemno żółta, czerwona, brunatna), potem dochodzi do żółtaczki. Nieleczone zakażenie w większości przypadków kończy się mocznicą i śmiercią psa. Po przechorowaniu nie dochodzi do wykształcenia odporności. Pies
nadal jest wrażliwy na zarażenie pierwotniakiem. Kolejne epizody choroby mają zazwyczaj cięższy przebieg, a ryzyko wystąpienia autoagresywnej niedokrwistości hemolitycznej rośnie. Przyczyną erlichiozy monocytarnej są Gram-ujemne bakterie. Jednym z głównych objawów jest zaburzenie krzepnięcia krwi, początkowo widoczne, jako krwotok z nozdrzy psa. Postępująca choroba jest śmiertelnym zagrożeniem. Borelioza, to krętkowica niebezpieczna dla psów i ludzi. Bakteria wywołująca boreliozę doprowadza do przewlekłych zmian niszczących stawy psów,
czasem atakujących nerki lub serce. W okresie zaostrzenia choroby pojawia się gorączka, apatia, kulawizna (stawy mogą stać się obrzęknięte i gorące). Schorzenie często ulega wyciszeniu, by pojawić się znowu.
Ostatnio coraz częściej mówi się o anaplazmozie, co to za choroba?
Kleszcze roznoszą dwa gatunki riketsji wywołujących anaplazmozę, na którą wrażliwe są psy, koty, konie, bydło i ludzie. Objawy zbliżone są do boreliozy, początkowa apatia i posmutnienie związane są z gorączką, bólami mięśniowymi pojawiającymi się około 2 tygodni po zarażeniu. Psy cierpią na silne bóle stawów. Czasem występuje biegunka, wymioty, kaszel, utrudnione oddychanie, a w badaniach morfologicznych jest widoczny niski poziom płytek krwi. Choroba
może przebiegać przewlekle, doprowadzając do zniszczenia szpiku kostnego i uszkodzenia wzroku.
W jaki sposób należy zabezpieczyć czworonoga przed inwazją kleszczy?
Najskuteczniejszą obroną przed chorobami przenoszonymi przez kleszcze jest postępowanie wielotorowe. Niezbędne jest stosowanie dostępnych preparatów przeciwkleszczowych – odstraszających i bójczych. W trosce o zdrowie pupila należy przeglądać skórę zwierzęcia po każdym spacerze w lesie i na łąkach – szczególnie, gdy zimowa aura gwałtownie zamienia się w wiosnę. Kluczowe dla skutecznej ochrony jest przestrzeganie czasu działania specyfiku. Najlepiej zapisywać w kalendarzu datę kolejnej aplikacji. U psów długowłosych trzeba
zwiększyć dawkę środka o 20% lub stosować dokładne opryski. Pamiętajmy, że kąpiel usuwa wiele substancji czynnych lub tak, jak w przypadku obroży pyłkowych, zatyka pory i uniemożliwia wysypywanie środka na sierść i skórę. Wykąpanie psa może zredukować łój z sierści, co znacznie skróci czas działania spot-on. Preparaty dostępne na rynku można podzielić na trzy grupy. Spot-on (popularne pipetki z kroplami) są nanoszone na skórę psa, najczęściej w okolicy karku, po rozgarnięciu sierści. Środki te posiadają w swoim składzie nośniki ułatwiające wnikanie do gruczołów łojowych i rozprowadzanie po całym ciele zwierzęcia. Czas ich działania trwa około 3-5 tygodni. Na ogół są dostępne w kilku przedziałach wagowych 2-10 kg, 10-20 kg, 20-40 kg i 40-60 kg lub w rozmiarach S, M, L i XL.
Dlaczego powinniśmy zabezpieczać naszego psa przed kleszczami?
Musimy pamiętać, że kleszcze są nosicielami pierwotniaków i bakterii powodujących choroby zarówno u naszych pupili jak i u nas samych.
W jakich miesiącach należy stosować środki przeciwkleszczowe, kiedy zagrożenie jest największe?
Wydawać by się mogło, że największe zagrożenie występuje w miesiącach wiosennych oraz późną jesienią, ale jak się okazuje nawet w grudniu notujemy zachorowania na choroby odkleszczowe.
Zatem istotna jest temperatura otoczenia, a nie pora roku. Dlatego proponuję zabezpieczać zwierzęta regularnie przez cały rok.
Jak zabezpieczamy koty stosownie do ich masy ciała, aby preparat był skuteczny?
Kotom należy dobrać specyfik dla nich przeznaczony, bo niektóre substancje czynne w preparatach dla psów są dla nich śmiertelnie niebezpieczne ( np. permetryna ) . W takiej sytuacji zagrożenie nawet stanowi fakt zaprzyjaźnienia się między sobą psów i kotów i ich wzajemna pielęgnacja. Wtedy warto jest stosować środki bezpieczne dla obu gatunków. Czas działania preparatów spot on, to z reguły 3-5 tygodni jeśli są one odpowiednio dobrane względem wagi ciała kota. Wiele z dostępnych preparatów jest odpowiednie dla kotów o wadze do 4 kg maksymalnie i w takiej sytuacji konieczne jest zastosowanie dwóch pipet lub preparatu z tą samą substancją czynną ale dla małego psa ( mowa w tym przypadku o preparatach z fipronilem ). Mamy też do wyboru obroże, ale ze względu na aktywność kotów nie jestem ich fanem. Ważne jest też przestrzeganie zaleceń producenta odnośnie wieku. W przypadku młodych osobników mamy do czynienia najczęściej z pchłami i w razie konieczności możemy zastosować preparat w postaci oprysku ale pamiętajmy, że maluchy są wylizywane przez matkę.
Pamiętajmy aby w razie wątpliwości zgłosić się do lekarza weterynarii o poradę. Jeśli Twój pupil nie jest zabezpieczony przed atakiem kleszczy w naszej klinice weterynaryjnej w Legionowie zawsze znajdziesz pomoc.
Jacek Bany
